800-lecie urodzin Patronki parafii

“Od świętych idą ku nam nie tylko impulsy, ale także ponadczasowe promieniowania i leczące, zbawcze siły”

.

.

Już 17 listopada 2006 r. uroczystą Eucharystią pod przewodnictwem prymasa Węgier kard. Peter Erdő, arcybiskupa Budapesztu i Esztergomu, rozpoczęły się obchody roku jubileuszowego związanego z 800 rocznicą urodzin św.Elżbiety Węgierskiej, zwanej także Turyńską. Msza św. odbyła się w należącej do franciszkanów z Trzeciego Zakonu Regularnego, bazylice świętych Kosmy i Damiana w Rzymie, przy Forum Romanum, niedaleko Koloseum. Uczestniczyli w niej przełożeni generalni wszystkich gałęzi zakonów franciszkańskich. Przypomnieli oni w okolicznościowym liście postać pierwszej kobiety, która osiągnęła świętość naśladując Chrystusa, według sposobu życia ukazanego przez św. Franciszka.

W Niemczech obchody roku jubileuszu przygotowały wspólnie Kościoły katolicki i ewangelicki, a jego program obejmuje nabożeństwa, regionalne dni Kościołów, wykłady i pielgrzymki.

Ponieważ św. Elżbieta jest patronką diecezji w Erfurcie i Fuldzie ich biskupi Joachim Wanke i Heinz Josef Algemissen wystosowali wspólny list pasterski, w którym podkreślili, iż “Przede wszystkim w stosunkach międzyludzkich należy przeciwdziałać oziębłości i stworzyć miejsca, w których każdy znajdzie ciepło i przychylność”. Przypomnieli zasadę, którą kierowała się Święta: “Ten, kto kocha bezinteresownie, dotyka Boga, myśli tak samo jak On”.

Na 23 lutego 2007 r. zapowiedziano międzynarodowe sympozjum badań historycznych o św.Elżbiecie Węgierskiej na Papieskim Uniwersytecie Antonianum w Rzymie. Patronce franciszkanów świeckich poświęcona zostanie również wystawa ikonograficzna (marzec 2007), w wirydarzu bazyliki świętych Kosmy i Damiana w Rzymie. Zakończenie obchodów 800. rocznicy urodzin planowane jest na 17 listopada 2007r.

W Polsce, nakładem sióstr bernardynek z Łowicza, ukazała się książka siostry Anny Ewy Kędrackiej OSFB “Święta Elżbieta Węgierska z Turyngii 1207-2007. 800 lecie urodzin”.

Korzystając z niej pragniemy Czytelnikom gazetki parafialnej przybliżyć postać patronki naszej parafii.

.

 KSIĘŻNA TURYNGII - FRANCISZKAŃSKA ZAKONNICA

.

Elżbieta urodziła się w 1207 r. w Bratysławie lub na zamku w Sarospatah, na północy Węgier jako trzecie dziecko Andrzeja II (króla Węgier z dynastii Arpadów) i Gertrudy - córki hrabiego Andechs i Meranu.

Jej imię - Elżbieta (hebr. Elisheba, łac.Elisabeth) oznacza “mój Bóg jest pełnią” - Eli - mój Bóg, sibeah - siedem, czyli sakralna liczba pełni.

Czas jej narodzin przypadł w szczytowym okresie kultury średniowiecznej, w okresie odrodzenia Kościoła, którego źródłem było pogłębianie ducha religijnego we wspólnotach chrześcijańskich. Źródła przekazują obraz ludzi podejmujących szczególne umartwienia, pełnych samozaparcia, niezwykłej surowości i niespotykanego religijnego zapału.

Szczególną rolę w kształtowaniu duchowości chrześcijańskiej odgrywały wówczas tzw.zakony żebracze i kaznodziejskie: franciszkanie i dominikanie.

Zakony te głosiły ideę naśladowania Chrystusa i powrót do ducha ubóstwa czasów apostolskich; utrzymywały się z własnej pracy i wyżebranej jałmużny, za którą głosiły wiernym kazania. Służąc przykładem własnego życia gromadziły wokół siebie licznych naśladowców. W Asyżu powstał też w tych czasach żeński zakon franciszkański noszący początkowo nazwę “ubogie niewiasty od św.Damiana”, którego współzałożycielką wraz ze św.Franciszkiem była św.Klara.

Dla osób świeckich św. Franciszek powołał III zakon franciszkański - tercjarstwo, mający za cel realizację w rodzinach praktyk pobożnych, pokutnych i dzieła miłości bliźniego.

Jako styl ówczesnego życia propagowana jest asceza, życie wiarą i spełnianie uczynków miłosierdzia wobec potrzeb bliźnich: biednych , chorych, sierot i pielgrzymów

Obok Eisenach w Turyngii - niezależnym obszarze wyodrębnionym z Saksonii - na wzgórzu Wartburg wzniesiono okazały zamek. Na początku XIII wieku zarządzał nim landgraf Herman I. Był on hojnym mecenasem poetów i trubadurów, protektorem kultury i sztuki.

Jak to było w zwyczaju w tamtych czasach rody panujące wzmacniały swą siłę polityczną przez związki małżeńskie. Małżeństwo jego najstarszego syna Hermana, z córką Gertrudy von Andenchs i króla Węgier Andrzeja II - Elżbietą, miało być przypieczętowaniem przymierza rodów. Małżeństwo z królewską córką podnosiło prestiż władców Turyngii.

W 1211 r. czteroletnia Elżbieta, wyrusza w podróż do zamku w Wartburgu pod opieką rycerza Waltera von Vargila, przybyłego na dwór królewski wraz z poselstwem landgrafa Turyngii. Delegacja niemiecka przybyła w tym celu do Presburga (Bratysławy), najbardziej wysuniętego miasta na zachód ówczesnego królestwa Węgier.

W Wartburgu opiekę nad Elżbietą przejmują rodzice narzeczonego. Księżna Zofia dba o jej staranne wychowanie i wykształcenie, razem z innymi dziećmi rodziny książęcej. Młodziutka Elżbieta przejawia już oznaki szczególnej pobożności. Być może przyczyniły się do tego częste wypadki śmierci jej najbliższych. W 1213r. ofiarą spisku na Węgrzech zostaje jej matka Gertruda; w 1216 r. umiera jej narzeczony - Herman. Elżbieta miała wówczas 9 lat. Decyzją Hermana I zostaje zaręczona z następnym jego synem, siedem lat od niej starszym Ludwikiem. W 1217 r. landgraf Herman I umiera i Ludwik obejmuje we władanie Turyngię.

W 1218 r. Ludwik wraz z innymi młodzieńcami zostaje w kościele św.Jerzego w Eisenach pasowany na rycerza, gdzie trzy lata później, w 1221 r. ma miejsce uroczystość jego zaślubin (miał wówczas 21 lat) z 14 letnią Elżbietą.

Z małżeństwa tego urodziło się troje dzieci: Herman, Zofia i Gertruda. Po 6 latach, w 1227 r. Ludwik zmarł podczas wyprawy krzyżowej w Brindisi we Włoszech. Tak więc Elżbieta została wdową mając 20 lat.

Elżbieta, zgodnie z frankońskim prawem spadkowym, opuściwszy wraz z dziećmi Wartburg, zamieszkała najpierw w pobliskim Eisenach, a następnie w Marburgu, gdzie ufundowała szpital, w którym sama chętnie usługiwała. Oddała się wychowaniu dzieci, modlitwie, uczynkom pokutnym i miłosierdziu. Jej spowiednikami byli franciszkanin Rudiger i norbertanin Konrad z Marburga, słynny kaznodzieja. Prowadził ją drogą niezwykłej pokuty. W 1228 r. Elżbieta złożyła ślub wyrzeczenia się świata i przyjęła jako jedna z pierwszych habit tercjarki św. Franciszka.

Ostatnie lata spędziła w skrajnym ubóstwie, oddając się bez reszty chorym i biednym. Zmarła w nocy z 16 na 17 listopada 1231 r. Sława jej świętości była tak wielka, że na jej grób zaczęły przychodzić pielgrzymki. Konrad z Marburga, korzystając ze swego stanowiska inkwizytora napisał jej żywot i zwrócił się do Rzymu z formalną prośbą o kanonizację. Papież Grzegorz IX bezzwłocznie wysłał komisję dla zbadania życia Elżbiety i cudów, jakie miały się dziać przy jej grobie. Stwierdzono wówczas ok. 60 niezwykłych wydarzeń. Sprawę poparł także metropolita Moguncji i św. Rajmund z Penyafort. Po 4 latach Grzegorz IX bullą z 27 maja 1235 r. ogłosił uroczyście Elżbietę świętą. Jest patronką: Niemiec i Węgier oraz III zakonu św.Franciszka. Jej imię przyjęło jako swoją nazwę kilka zgromadzeń zakonnych i dzieł katolickich.

Obok Elżbiety Węgierskiej, jeszcze cztery księżne panujące w Polsce w XIII wieku, również zostały przez Kościół wyniesione do chwały ołtarzy. Są to św.Jadwiga Śląska, bł.Salomea, św.Kinga oraz bł.Jolanta.

Św.Jadwiga Śląska - Hedwig von Andechs, to siostra matki św. Elżbiety, która przeżyła kanonizację swojej siostrzenicy w 1235r. i położenie kamienia węgielnego pod kościół pod jej wezwaniem w Marburgu.

Bł.Salomea , córka Leszka Białego, księcia krakowsko - sandomierskiego, to bratowa św.Elżbiety - żona królewicza węgierskiego Kolomana, syna króla węgierskiego Andrzeja II. Koloman poległ w bitwie z Tatarami pod Legnicą, tam gdzie syn Jadwigi Śląskiej książę Henryk Pobożny. Po jego śmierci Salomea zostawszy wdową w wieku 30 lat przywdziewa habit zakonny i zostaje pierwsza polską klaryską.

Św.Kinga i bł. Jolanta to bratanice św.Elżbiety, córki najstarszego jej brata, który po ojcu objął panowanie na Węgrzech jako król Bela IV. Kinga poślubiła Bolesława Wstydliwego - młodszego brata bł.Salomei, a Jolanta wyszła za księcia Wielkopolski Bolesława Pobożnego. Po śmierci swych mężów ufundowały klasztory klarysek i oblekłszy się we franciszkańskie habity zostały w nich zakonnicami: Kinga w Starym Sączu, Jolanta w Gnieźnie.

Jolanta Czech