XII Starosądeckie Dni Księdza Tischnera
Treść
.
XII STAROSĄDECKIE DNI KSIĘDZA TISCHNERA
W środę 14 marca, już po raz dwunasty rozpoczęły się Starosądeckie Dni Księdza Tischnera, które, jak co roku, Towarzystwo Miłośników Starego Sącza organizuje w okolicy dnia kolejnej rocznicy urodzin Józefa Tischnera, przypadającej na 12 marca (1931).
Urodzony w Starym Sączu w domu przy ul.Piłsudskiego 9 późniejszy ksiądz, filozof, etyk, uczony, przez całe swe życie chętnie tu wracał, w dzieciństwie do rodziny na wakacje. W latach późniejszych do swych rodziców, którzy przenieśli się tutaj z Łopusznej po przejściu na emeryturę w 1970 roku. W domu rodziców, mieszczącym się przy ul.Mickiewicza 32, na pięterku, miał swój pokój z balkonikiem, z którego często na ulicę dochodził charakterystyczny dźwięk - odgłos maszyny do pisania. Często bowiem tutaj pracował. Przyjeżdżał na święta, wakacje i inne uroczystości, i zawsze wówczas spotykaliśmy Go w kościele klasztornym Sióstr Klarysek, gdzie odprawiał msze św. i wygłaszał homilie.
Dzięki Jego inicjatywie i staraniom w lipcu 1981 roku odbyło się sympozjum o św.Kindze, którego był uczestnikiem. Sympozjum to było krokiem milowym w staraniach o kanonizację założycielki miasta i walnie przybliżyło Jej wyniesienie na ołtarze Kościoła powszechnego.
Dla uczczenia 700. rocznicy śmierci bł. Kingi w kościele klasztornym, we wrześniu 1992 roku ks. prof. Józef Tischner, w ramach, konferencji pt.: „Szukajcie najpierw Królestwa Bożego”, wygłosił cykl wykładów-homilii, których wielu z nas miało szczęście wysłuchać. To były wielkie dni dla duchowych przeżyć. Z przyjemnością wysłuchiwałam kazań Księdza Profesora. Sprawiał to także Jego tembr głosu i sposób zwracania się do słuchaczy, do których umysłów i serc trafiał z myślą przewodnią, przywoływaną kilkakrotnie, dzięki starannemu przygotowaniu całości. Uczestniczenie w mszach, odprawianych przez Księdza, było zawsze wielkim duchowym przeżyciem.
Dla wielu uczestników tamtych Eucharystii, uczestnictwo w Starosądeckich Dniach Księdza Tischnera, perfekcyjnie przygotowywanych przez Towarzystwo Miłośników Starego Sącza, jest przybliżeniem i przypomnieniem Jego duchowego dziedzictwa. Przecież na co dzień, będąc w wirze zajęć i niezbędnych do wykonania prac, niezbyt często sobie uświadamiamy, jak wielkim myślicielem był nasz rodak.
Spotkania ze wspaniałymi wykładowcami dają nam bodziec do przemyśleń.
Jak w poprzednich latach, tak i XII Dni zgromadziły w sali Muzeum Księdza Tischnera audytorium osób, chętnych do wysłuchania zaplanowanych wykładów.
Honorowy Patronat nad tym kulturalnym wydarzeniem objął burmistrz Starego Sącza Jacek Lelek, który dokonał także oficjalnego otwarcia XII Starosądeckich Dni Księdza Tischnera.
Na 13 marca 2018 r. przypadła piąta rocznica wyboru jezuity kard. Jorge Marii Bergoglia na Stolicę Piotrową. Doskonałe nawiązanie do tego wydarzenia stanowił wykład redaktora Janusza Poniewierskiego zatytułowany: „Rewolucja w Kościele czy głęboka reforma? Piąta rocznica pontyfikatu papieża Franciszka” wygłoszony w środę 14 marca.
Padło wiele ważnych pytań, na które odpowiadał publicysta, doskonale znający problematykę kościelną.
- Czy i jak dokonania papieża Franciszka zmieniają Kościół?
- Po czyjej stronie jest racja: zwolenników Papieża, którzy mówią o Jego pontyfikacie, jako powrocie do Ewangelii, czy krytyków, którzy w Jego postępowaniu widzą zerwanie z tradycją?
- Co łączy papieża Franciszka z ks.Tischnerem?
„Papież Franciszek pokazuje, że Kościół nie jest sam dla siebie, że Kościół nie może stać się towarzystwem wzajemnej adoracji i korporacją, która dba o swój stan posiadania i swoje przywileje. Trzeba z tym skończyć. Kościół ma być dla ludzi, dla ewangelizacji świata. Kościół musi iść do człowieka. Kościół musi żyć tym, czym żyje współczesny człowiek - i nie chodzi tutaj o jego grzech, ale o ludzkie troski i radości. Trzeba przeprowadzić głęboką reorientację Kościoła poprzez jego powrót do źródeł i do Ewangelii, przez powrót do Jezusa, który przejmował się problemami zwykłego człowieka - taki musi być współczesny Kościół. To w tym m.in. celu papież Franciszek zapowiada reformę kurii rzymskiej, która jest strukturą zbiurokratyzowaną, skoncentrowaną przede wszystkim na przepływie papierów i pieniędzy. (…) Jednym z powodów rezygnacji papieża Benedykta był, jak sądzę, głęboki zawód, jaki sprawili mu ludzie z najbliższego otoczenia, którzy wynosili dokumenty i sprzedawali je mediom. Zawiedli go i on to sobie uświadomił, kiedy okazało się, że bank watykański jest pralnią brudnych pieniędzy, a ludzie często związani z kurią (czy - szerzej - z Kościołem) są uwikłani w zbrodnie pedofilskie. Papież Franciszek postanowił to wszystko ukrócić i zreformować. Czy mu się to uda? Nie wiem. Prace trwają. W tym celu powołał specjalną komisję kardynałów:- K9 - dziewięciu kardynałów z różnych kontynentów, ludzi, do których ma zaufanie. Wdrożona jest reforma finansów… Trzeba się za papieża Franciszka modlić, aby to wszystko mu się udało” - powiedział m.in. Janusz Poniewierski.
Janusz Poniewierski (ur. 1958) to autor, publicysta i redaktor wielu książek, były kierownik działu religijnego „Tygodnika Powszechnego” i Wydawnictwa „Znak”, wieloletni redaktor miesięcznika „Znak”, były prezes krakowskiego Klubu Chrześcijan i Żydów „Przymierze”.
Jest autorem m.in. monografii „Pontyfikat. 1978-2005” oraz „Kwiatków Jana Pawła II” oraz współautorem książki-rozmowy trzech biskupów z różnych Kościołów „Na początku był Chrystus”.
W latach 2005-2010 Janusz Poniewierski - z nominacji kard. Stanisława Dziwisza - był członkiem Rady Duszpasterskiej Archidiecezji Krakowskiej.
Tak bogaty dorobek twórczy Gościa starosądeckich Dni onieśmielał. Jednak spotkanie i wykład sprawiły, że pozwoliłam sobie poprosić redaktora Poniewierskiego o artykuł do kolejnego numeru „Z Grodu Kingi”. Prośba została wysłuchana i życzliwie przyjęta, dzięki temu na łamach starosądeckiego czasopisma możemy gościć tego znanego Autora. Za spełnienie prośby i przychylność serdecznie dziękujemy.
W czwartek 15 marca wysłuchaliśmy wykładu Anny Matei zatytułowanego: „Wizja Kościoła w Polsce według Jerzego Turowicza”.
Anna Mateja (ur.1973) - dziennikarka i publicystka, wydała m.in. Co zdążysz zrobić, to zostanie. Portret Jerzego Turowicza (Znak 2012) oraz opracowała trzytomową edycję Pism wybranych Jerzego Turowicza (Universitas 2013). Autorka książki reportażowej Serce pasowało. Opowieść o polskiej transplantologii (Czarne 2016). Współpracowniczka miesięcznika „Znak”. Mieszka w Krakowie.
- „Przyszłość Kościoła w Polsce zależy od sposobu jego obecności w życiu naszego kraju. Ta obecność ma tylko dwa wyznaczniki: głoszenie Ewangelii i świadectwo dawane Ewangelii” (…) „Wieloletni redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego” miał bardzo konkretną wizję Kościoła w Polsce: ubogiego, formującego sumienia, pozbawionego wpływów i władzy politycznej, świadomego wiary i wynikających z tego zobowiązań. Świadectwem tego jest jego publicystyka - szereg tekstów, dotyczących spraw i kondycji Kościoła w Polsce, powstałych od lat 30. do lat 90. XX wieku. Odwołując się do tekstów Turowicza, postaram się tę wizję przypominać” - zapowiedziała redaktor Anna Mateja, która po wysłuchanym wykładzie, zaakceptowała mą prośbę o artykuł do naszego czasopisma. Stąd mamy przyjemność opublikować w tym numerze tekst: „Lista ważnych osób”, za który Autorce jesteśmy niezmiernie wdzięczni i bardzo serdecznie dziękujemy.
W piątek 16 marca 2018 r. mieliśmy przyjemność uczestniczyć w spotkaniu, podczas którego filozofka dr Izabela Marszałek wygłosiła wykład pt.: „Józefa Tischnera rozważania o dobru i złu”.
Izabela Marszałek-Kotzur, doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii - antropologii filozoficznej, mgr teologii, adiunkt w Katedrze Stosowanych Nauk Społecznych na Wydziale Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej, pracownik Kompanijnego Ośrodka Szkolenia, zajmuje się filozofią człowieka, historią filozofii i socjologią. Autorka książki Józef Tischner i filozoficzne koncepcje zła. Czy zło jest w nas czy między nami? Oraz artykułów, m.in. New approaches to the world of values and good, Systemy zniewolenia człowieka. Arendt i Tischner o idei totalitaryzmu.
„Jest tajemnica, która szczególnie natrętnie powraca do nas w czas rozterek: tajemnica zła. Kręcimy się wokół niej, jak przestraszone ptaki…Nie wiemy, co sądzić o złu”. Słowa Księdza Profesora potwierdzi każdy z nas.
- „Problem zła stanowi od wieków przedmiot nieustannych dociekań. Ludzkie uwikłanie w zło wydaje się wciąż, a może coraz bardziej, aktualne. Było ważne i aktualne dla ks.prof. Józefa Tischnera, który pytał, jak w przestrzeni relacji międzyludzkich zło staje się rzeczywistością i w jakich postaciach jest ono przez nas doświadczane. Zarówno pojęcie dobra, jak i zła można przybliżyć jedynie poprzez wniknięcie w różnorakie wątki dramatyczne zawiązujące się pomiędzy ludźmi. Tischner podejmuje się próby uchwycenia fenomenu zła w świetle ogólnej idei dobra. Idea ta stanowi bowiem pierwotność doświadczenia świata. Myśleć w oparciu o ideę dobra, to odsłaniać tragizm ludzkiego istnienia” - powiedziała m.in. dr Izabela Marszałek.
Z wielką radością przyjęliśmy wiadomość, że w 2014 roku, nakładem Wydawnictwa WAM, ukazała się książka autorstwa naszej prelegentki: „Józef Tischner i filozoficzne koncepcje zła”, której kilka egzemplarzy mogli nabyć, bardzo z tego zadowoleni, uczestnicy spotkania.
Także za okazaną życzliwość i chęć opublikowania na łamach „Z Grodu Kingi” artykułu związanego z tematem „tischnerowskiego wykładu”, składam p. dr Izabeli Marszałek-Kotzur serdeczne podziękowania i wyrazy wdzięczności.
W sobotę 17 marca ks.kapelan Stanisław Śliwa odprawił w kościele klasztornym Mszę św. w intencji ks. prof. Józefa Tischnera oraz społeczności starosądeckich szkół noszących Jego imię: Szkoły Podstawowej nr 1 i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych.
Wzięli w niej udział przedstawiciele tych szkół, ich poczty sztandarowe oraz licznie zebrani starosądeczanie.
- „Jednym z najważniejszych pytań, które powinien stawiać sobie człowiek wierzący, brzmi: <kim dla mnie jest Jezus Chrystus>? Od odpowiedzi na nie zależy styl i jakość chrześcijańskiego życia. Tak ważne jest ciągłe oczyszczanie obrazu Pana Jezusa, ciągłe odkrywanie, coraz głębiej i głębiej. To pytanie towarzyszy każdemu, kto stara się głębiej przeżywać swoją wiarę. To pytanie towarzyszyło także ks. prof. Józefowi Tischnerowi, którego dzisiaj wspominamy. Wszak Jego osoba i Jego życie, także Jego poszukiwania naukowe splatały się mocno ze Starym Sączem i Klasztorem Sióstr Klarysek, gdzie głosił słowo Boże, dzielił się swoją refleksją, swoim sposobem bycia, ale i głębią zadumy nad człowiekiem i sensem ludzkiego życia” - powiedział m.in. w wygłoszonej homilii Ksiądz Kapelan.
To były kolejne Dni Księdza Tischnera, które dały możliwość spotkania, wysłuchania i przeprowadzenia rozmów z ciekawymi osobowościami. Wykładowcy przekazali nam niewielki fragment swej niezmiernie bogatej wiedzy i przemyśleń, który może stać się przyczynkiem do naszych własnych, dalszych poszukiwań, także, a może przede wszystkim, dzięki zagłębianiu się w wartościową lekturę. Szczególnym śladem i wkładem w historię pozostaną artykuły Szanownych Wykładowców, którym jeszcze raz gorąco dziękuję.
Jolanta Czech