Przejdź do treści
Z Grodu Kingi
Przejdź do stopki

Koncert Capelli Cracoviensis

Treść


.
POCZĄTKI POLIFONII EUROPEJSKIEJ
KONCERT CAPELLI CRACOVIENSIS
POD DYREKCJĄ STANISŁAWA GAŁOŃSKIEGO
.
Muzyczna tradycja starosądeckich klarysek sięga czasów księżnej Kingi - fundatorki tego klasztoru. W jej żywocie Jan Długosz napisał: “Nie znając pieśni świeckich, na ich brzmienie zatykała uszy, w wieku swawoli i dzieciństwa-językiem jąkającym się, a gdy stała się dorosła - głosem kształtnym i harmonijnym śpiewała codziennie Psalmy Dawida i inne pieśni modlitewne”.
2 marca 2007 r. kościół klasztorny pw.Świętej Trójcy w Starym Sączu stał się miejscem, w którym świętowano jubileusz przekazania św.Kindze Ziemi Sądeckiej. W tym dniu bowiem, mijało dokładnie 750 lat od chwili, gdy Bolesław Wstydliwy - ofiarowując swej małżonce tę piękną krainę - spłacił dług, jaki zaciągnął w postaci jej wiana. Kinga, będąc przekonana, że powinna wspierać męża w sprawowaniu władzy, przeznaczyła cały swój posag - olbrzymi jak na owe czasy (40000 grzywien srebrnych) - na odbudowę kraju, zniszczonego po najeździe Tatarów.
Kinga przez całe swe życie ceniła dzieła sztuki, popierała rozwój muzyki i śpiewu, kochała mowę polską, była wrażliwa na piękno przyrody. Stała się wielką orędowniczką kultury polskiej. Zawsze była rozmiłowana w modlitwie i pięknie liturgii.
Odkrycia dokonane w starosądeckim klasztorze przez muzykologów: dr Mirosława Perza, Adama Sutkowskiego i Helenę Drabik, którzy korzystali ze wskazań filologa prof.Jerzego Woronczaka, świadczą o tym, iż Sącz był już w XIII wieku, obok Paryża, Santiago de Compostella i Krakowa, ważnym ośrodkiem europejskiej kultury muzycznej, a z pewnością pierwszym w Polsce ośrodkiem profesjonalnej muzyki wielogłosowej. Odnaleziony tutaj czterogłosowy conductus Omnia beneficia (napisany około 1300 r.) po dzień dzisiejszy jest hymnem Starosądeckiego Festiwalu Muzyki Dawnej, którego twórcą i przez 15 lat dyrektorem był Stanisław Gałoński. W klasztornej bibliotece odkryto też dwugłosowe kompozycje do tekstu “Benedicamus Domino” (z XIII lub XIV wieku) oraz fragmenty pergaminów ze słynnej Szkoły Notre Dame i wiele innych muzycznych zabytków.
Dzięki wielu ludziom, którym na sercu leży przekazywanie tego wspaniałego dziedzictwa kultury i nam dane było uczestniczyć w niezwykłym wydarzeniu, jakim był koncert noszący tytuł: “Początki polifonii europejskiej”, w wykonaniu Capelli Cracoviensis, pod dyrekcją Stanisława Gałońskiego.
Organizatorami koncertu było: Małopolskie Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu, Burmistrz Miasta Starego Sącza oraz Starosta Nowosądecki.

Słuchając wspaniałych utworów muzyki dawnej w wykonaniu zespołu rorantystów, zebrani na tej muzycznej uczcie, odnieśli wrażenie cudownego przeniesienia w czasie i to nie bagatela, o ponad siedem wieków wstecz. Genius loci sprawił, że znaleźliśmy się w średniowieczu. I to było niesamowite.
Repertuar koncertu stanowiły utwory polifoniczne, które powstały w wymienionych wyżej ośrodkach, w tym siedem starosądeckich.
Na zakończenie koncertu szczególną niespodziankę Stanisławowi Gałońskiemu sprawił burmistrz Marian Cycoń, oznajmiając iż został on Honorowym Obywatelem Starego Sącza, co przez zebranych zostało przyjęte z ogromnym aplauzem.
Wyróżniony tym tytułem Dyrygent jest prekursorem w dziedzinie wykonawstwa dawnej muzyki w Polsce. Po przeniesieniu się do Krakowa w 1970 r. założył zespół Capella Cracoviensis, uprawiający muzykę różnych epok, który szybko awansował do grona najlepszych zespołów kameralnych. W ramach Capelli Cracoviensis powołał zespół rorantystów, nawiązujący do tradycji Kapeli Roranckiej, ufundowanej w 1540 roku przez króla Zygmunta Starego, działającej przez ponad 400 lat w katedrze królewskiej na Wawelu.
Stanisław Gałoński jest od 1976 roku dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu "Muzyka w Starym Krakowie", którego jest założycielem. Koncertował w większości krajów Europy (również w Watykanie, dla Ojca Świętego Jana Pawła II i Kurii Rzymskiej), wielokrotnie w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Japonii i Korei. Dokonał wielu nagrań radiowych, płytowych, filmowych i telewizyjnych. Jest założycielem Fundacji Capella Cracoviensis, której celem jest budowa sali koncertowej w Krakowie. Odznaczony orderem Ministra Kultury Gloria Artis i orderem papieskim Pro Ecclesia et Pontifice, nadanym przez Jana Pawła II za zasługi w dziedzinie muzyki kościelnej, oraz medalem Cracoviae Merenti za zasługi dla życia muzycznego Krakowa.
Capella Cracoviensis wydała płytę CD, którą sprzedawano przed koncertem, a zatytułowaną “Początki polifonii europejskiej”; znalazły się na niej utwory wykonane na starosądeckim koncercie.
Wydarzenia te w roku jubileuszu 750-lecia lokacji Grodu Kingi przypomniały rolę, jaką jego założycielka odegrała nie tylko w budowaniu materialnym, ale także w wielkim dziele tworzenia kultury duchowej w Polsce.
Jolanta Czech
306424