Zamyślenia nad Biblią
Treść
.
“Ryba”
.
Chrześcijanie zanurzeni w świecie pogańskim rozpoznawali się robiąc znak ryby. Często spotykamy na obrazach i mozaikach starochrześcijańskich obraz ryby, z czego to wynika? Na kartach Pisma Świętego Starego Testamentu czytamy o Jonaszu:
Kiedy Jonasz, uciekając przed Panem, znalazł się na niewielkim statku wśród fal wzburzonego morza, zażądał, żeby ludzie będący na statku wrzucili go do morza. “Pan zesłał wielką rybę, aby połknęła Jonasza. I był Jonasz w wnętrzności ryby trzy dni i trzy noce. Z wnętrzności ryby modlił się Jonasz do swego Pana Boga" (Jon 2, 1-2). I wołał prorok z wnętrza otchłani: "woda mnie ogarnia zewsząd.. Ale Ty wyprowadziłeś życie moje z przepaści" (2,4. 7) z rozkazu Pana ryba wyrzuciła proroka na ląd. Wnętrze ryby jest tu obrazem “przepastnej otchłani" (Ps 69). Już w Starym Testamencie ludzie są często przyrównywani do ryb morskich “Bo też i nie zna człowiek swego czasu, jak ryby, które się łowi w sieć zdradliwą, i jak ptaki w sidła schwytane. Jak one, tak uwikłani zostaną ludzie w złej chwili, gdy spadnie na nich znienacka.” (Koh 9, 12). Według św.Mateusza (12, 39n) to, co spotkało Jonasza, było zapowiedzią śmierci i zmartwychwstania Chrystusa:
Mozaika bizantyjska przedstawiająca chleb i ryby
w kościele Rozmnażania Chleba w Tabgha
.
W języku greckim słowo ryba nazywano ichthys. Litery tworzące ten wyraz traktuje się jako skróty słów: Jesous Christos Theou Hyios Soter, czyli: Jezus Chrystus, Boży Syn, Zbawiciel Dlatego w okresie prześladowań rysunek ryby był znakiem rozpoznawczym Chrześcijan.
Baptysterium (Chrzcielnica) nazywa się inaczej piscina (tzn. staw rybny) Według Tertuliana kształt ryby ukazuje tajemnicę łaski chrztu: “Na podobieństwo owej ichthys, którą jest Jezus Chrystus, my również rodzimy się w wodzie i tylko przez pozostawanie w niej osiągniemy zbawienie". Na malowidłach katakumbowych ryba jest symbolem Eucharystii. Aż do IX w. na wszystkich przedstawieniach Ostatniej Wieczerzy ryba znajduje się obok chleba i kielicha.
Opracował x.Tyrawski na podstawie:
Das Fischsymbol im Judentum und Chństentum
(ARW 1V/1911, 1-53. 321-393); Fr.J. Dólger, Ichthys