Kalendarium
Treść
.
18 stycznia - św.Małgorzaty Węgierskiej
Małgorzata urodziła się w XIII w. jako córka króla Węgier Beli IV. Była siostrą św. Kingi i krewną św. Elżbiety Węgierskiej. Jako dziecko wstąpiła do klasztoru dominikanek i chociaż pochodziła z tak znakomitej rodziny, nie wstydziła się prac fizycznych i ubóstwa. Wiodła niezwykle surowy żywot, co doprowadziło do jej przedwczesnej śmierci w wieku 28 lat. W ikonografii przedstawia się św. Małgorzatę w habicie dominikańskim, z królewską koroną złożoną u stóp, z lilią i księgą w ręce. Jej atrybutem są także stygmaty.
2 lutego - Ofiarowanie Pańskie
To święto jest głęboko zakorzenione w tradycji Starego Testamentu. Każdy pierworodny syn u Żydów uważany był za własność Boga - na pamiątkę ocalenia pierworodnych synów Izraela podczas niewoli egipskiej. Dlatego też czterdziestego dnia po urodzeniu, chłopca należało zanieść do świątyni w Jerozolimie i złożyć w ręce kapłana. Z obrzędem ofiarowania łączyła się ceremonia oczyszczenia matki dziecka - z tej okazji była ona zobowiązana złożyć ofiarę z baranka lub pary synogarlic albo gołębi. Tradycyjnie ten dzień nazywa się też świętem Matki Boskiej Gromnicznej - jako Tej, która przyniosła na ziemię niebiańskie Światło. W Polsce 2 lutego kończy się okres śpiewania kolęd i trzymania choinki - to koniec tradycyjnego okresu Bożego Narodzenia.
4 lutego - św.Weroniki
Weronika, żyjąca w I w. n.e. była mieszkanką Jerozolimy, która niosącemu krzyż Chrystusowi podała chustę do otarcia twarzy. Za ten miłosierny czyn otrzymała na chuście odbicie Jego bolesnego oblicza. Jej postać nie pojawia się w Ewangeliach - legenda o Weronice pojawiła się w IV wieku. Święta Weronika jest patronką fotografów, gospodyń, szwaczek, tkaczy i kupców. Jest również orędowniczką w przypadku poważnych obrażeń i dobrej śmierci. W ikonografii jej atrybutem jest chusta z odbiciem twarzy Chrystusa.
19 marca - św.Józefa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny
Święty Józef jest jednym z najbardziej czczonych w Kościele świętych. Pochodził z królewskiego rodu Dawida, był cieślą, prawym i dobrym człowiekiem. Opiekował się Jezusem i Maryją troskliwie, przestrzegał przepisów prawa, chronił swoją rodzinę. Hebrajskie imię Józef oznacza tyle, co „Bóg przydał”. Uważany jest za szczególnego patrona umierających i dobrej śmierci, a także misji chińskich, sprawiedliwości społecznej, małżeństw i rodzin chrześcijańskich, dzieci, młodzieży, sierot, dziewictwa, robotników, rzemieślników, cieśli, drwali, stolarzy, kołodziejów, inżynierów, grabarzy, wychowawców, podróżujących, wypędzonych. Wzywany w przypadku chorób oczu, w pokusach, w sytuacjach beznadziejnych, w sytuacji braku dachu nad głową. W ikonografii św.Józef przedstawiany jest z Dziecięciem Jezus na ręku, z lilią w dłoni. Jego atrybutami są m. in. narzędzia ciesielskie: piła, siekiera, warsztat stolarski; bukłak na wodę, kij wędrowca, kwitnąca różdżka, miska z kaszą, lampa, winorośl.
25 marca - Niedziela Palmowa
Niedziela Palmowa to święto chrześcijańskie upamiętniające przybycie Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. Jest to również pierwszy dzień Wielkiego Tygodnia, święto obchodzone w Polsce od czasów średniowiecza. Według tradycji katolickiej w dniu tym wierni przynoszą do kościołów palmy wielkanocne symbolizującej zmartwychwstanie i nieśmiertelność duszy. Podczas mszy dokonywany jest obrzęd poświęcenia przyniesionych przez wiernych palem.
29 marca - Wielki Czwartek
Wielki Czwartek to święto ruchome, przypadające 3 dni przed Wielkanocą. Wieczorem odprawiana jest uroczysta Msza Wieczerzy Pańskiej, która rozpoczyna Triduum Pachalne. Sprawowana jest na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy, podczas której Jezus Chrystus ustanowił w obecności swoich apostołów sakrament Eucharystii oraz sakrament kapłaństwa. W trakcie mszy śpiewany jest hymn „Chwała na wysokości“, któremu towarzyszy bicie wszystkich dzwonów i gongów w kościele. Po jego zakończeniu, aż do mszy Wigilii Paschalnej odprawianej w Wielką Sobotę wieczorem, zamiast dzwonów stosowane są drewniane kołatki. Na zakończenie mszy Najświętszy Sakrament przenoszony jest do kaplicy symbolizującej więzienie, do którego wtrącony został Chrystus po Ostatniej Wieczerzy.
30 marca - Wielki Piątek
Wielki Piątek jest drugim dniem Triduum Paschalnego, charakteryzującym się zadumą nad męką i śmiercią Chrystusa, skupieniem, powagą, wzmożoną pobożnością i gorliwością praktyk religijnych. Jest to jeden z dwóch dni w roku (drugim jest Popielec), w których obowiązuje post ścisły. Wielki Piątek jest dla katolików także jedynym dniem w roku, w którym nie sprawuje się Eucharystii. W tym dniu sprawowana jest Liturgia Męki Pańskiej, która umożliwia wiernym przyjęcie Komunii Świętej. Centralnym wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej jest Adoracja Krzyża, podczas której kapłani, służba liturgiczna oraz wierni składają pocałunek na figurze Jezusa zawieszonej na krzyżu. Po niej następuje Komunia Święta, a następnie Jezus pod postacią eucharystyczną zostaje przeniesiony do specjalnie przygotowanej kaplicy adoracji - symbolizującej Grób Pański
31 marca - Wielka Sobota
Wielka sobota, to ostatni dzień Wielkiego Tygodnia, a zarazem trzeci i ostatni dzień Triduum Paschalnego, tuż przed Niedzielą Wielkanocną. W Kościele Katolickim dzień ten jest dniem wyciszenia i oczekiwania na przyjście Chrystusa. Przez cały dzień trwa adoracja Najświętszego Sakramentu w przygotowanej specjalnie na tę okazję kaplicy symbolizującej grób Chrystusa. Tradycyjnie przy Grobie Pańskim czuwają ministranci, harcerze a niekiedy również strażacy. W Wielką Sobotę w Kościele Katolickim, podobnie jak w Wielki Piątek, nie są odprawiane msze św. Co prawda, po zapadnięciu zmroku odprawiana jest msza Wigilii Paschalnej, ale należy już ona do obchodów Niedzieli Wielkanocnej.
Tradycyjnie w Wielką Sobotę dokonywany jest obrzęd poświęcenia pokarmów spożywanych następnie podczas śniadania w Niedzielę Wielkanocną.
1 kwietnia - Wielkanoc
Wielkanoc to najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie. Niedziela Wielkanocna rozpoczyna się od mszy rezurekcyjnej odprawianej we wczesnych godzinach porannych. Msza ta rozpoczyna się od uroczystej procesji począwszy od symbolicznego Grobu Pańskiego, następnie wokół kościoła i kończąc przy ołtarzu. Procesji towarzyszą śpiewy religijne oraz bicie dzwonów. Po mszy rezurekcyjnej wierni zasiadają w gronie rodziny do uroczystego śniadania wielkanocnego, rozpoczynającego się modlitwą. Wśród potraw spożywanych w trakcie śniadania wielkanocnego obowiązkowo powinna znaleźć się tzw. święconka, czyli pokarmy poświęcone przez kapłana w Wielką Sobotę.
2 kwietnia - Poniedziałek Wielkanocny
Poniedziałek Wielkanocny to drugi dzień Świąt Wielkanocnych. Nazywamy go także Lanym Poniedziałkiem ze względu na ludowy zwyczaj śmigusa-dyngusa, który jest w tym dniu praktykowany. Zwyczaj ten, pierwotnie słowiański, polegał na symbolicznym okładaniu się witkami wierzby po nogach oraz wzajemnym polewaniu wodą. Od polania wodą można było wykupić się podarunkiem w postaci jaj i smakołyków. Pierwotnie zwyczaj ten związany był z radością z odejścia zimy i budzącej do życia przyrody, a polewanie wodą miało zapobiegać chorobom i nieść wszelką pomyślność.
Izabela Skrzypiec-Dagnan