Klasztory w chmurach

.

Grecja słynie z licznych monasterów rozsianych po całym kraju. Wiele z nich znajduje się na Świętej Górze Athos, do której turyści mają ograniczony dostęp. Mogą natomiast zwiedzać tzw. Meteorę (gr. meteoros - w powietrzu). Jej wyjątkowość polega na połączeniu niezwykle urokliwego, zapierającego dech górskiego krajobrazu z obecnością pobudowanych na skałach średniowiecznych klasztorów. Miękki materiał skalny został przez lata uformowany w przedziwne kształty przypominające głowy, maczugi, baszty, zamkowe wieże, itp. Właśnie w tym “nadrealnym” miejscu szukali schronienia i kontaktu z Bogiem ludzie pragnący ucieczki od spraw doczesnych. Pustelnicy żyli najpierw samotnie w jaskiniach i większych zagłębieniach skalnych, a od XIV w. zaczęli wznosić pierwsze monastery.

W czasie tegorocznych wakacji miałam okazję odwiedzić to niezwykłe miejsce, które bardziej niż rzeczywistość przypomina obrazy surrealistów. Naprawdę robi wrażenie widok wznoszących się ku niebu skalnych ostańców, z których “wyrastają” bizantyjskie kompleksy klasztorne. Trudno jednoznacznie określić uczucia- lęk, podziw, zdumienie...

Architekturę Meteory podporządkowano nietypowej lokalizacji. Wszystkie budowle, w większości wielopoziomowe, są ściśnięte na szczytach skał. W przeszłości mnisi wchodzili na górę po zdejmowanych drabinach lub za pomocą skomplikowanego systemu sieci na kołowrotkach, których dziś używa się jedynie do wyciągania zaopatrzenia. Obecnie turyści mają do dyspozycji asfaltowe drogi, łączące poszczególne skały.

Niestety, z dwudziestu czterech klasztorów zachowało się tylko sześć. Wszystkie oglądaliśmy z okien autokaru, a trzy z nich mieliśmy okazję zwiedzić. Wspaniała wielowiekowa przeszłość monasterów nie ochroniła ich przed upadkiem. Dzisiaj są nie tylko poważnie zniszczone, ale także niemal całkowicie opustoszałe.

Wszystkie kompleksy klasztorne mają ten sam układ (dziedziniec z kościołem pośrodku oraz cele i refektarz). Najsłynniejszym monasterem jest tzw. Wielki Meteoron, założony na najwyższym i najbardziej urwistym szczycie. Warte zwiedzenia jest więzienie dla mnichów, wykopane w ciemnych, wilgotnych pieczarach, znajdujących się bezpośrednio nad przepaścią. Wewnątrz klasztornej świątyni można podziwiać wciąż wspaniałą sztukę bizantyjskiego średniowiecza, a w szczególności obrazy poświęcone męczeństwu świętych. O bogactwie kościoła świadczy cykl bezcennych ikon i przedmiotów kultowych z XIV w.

Niezwykle ciekawy jest monaster św. Stefana, który współcześnie zamieszkują zakonnice. Jest usytuowany na jednym ze szczytów masywnego ostańca i połączony z łańcuchem górskim za pomocą mostu zwodzonego.

Wśród ogromnych szarych skał Meteory dominuje nieziemski spokój, którego nie są w stanie zakłócić nawet liczne rzesze turystów. Tutaj naprawdę człowiek czuje się blisko Stwórcy. Warto umieścić to miejsce na trasie swoich wakacyjnych wędrówek.

Przygotowała Anna Skalska