Kącik imion
Treść
.
Agata - imię pochodzenia greckiego - Agathé - dobra. W Polsce używane już w XIII w. a od XIV w. funkcjonuje też forma Jagata. Z tej postaci wywodzi się skrócona forma Jaga. Jest jedną z najbardziej czczonych świętych w chrześcijaństwie i to już w czasach starożytnych. Wczesne są też świadectwa jej kultu. Wystarczy wspomnieć, że już w V w. włączono jej imię do kanonu Mszy św.
Agata - dziewica i męczennica (około 235-251) - pochodziła ze znakomitego rodu sycylijskiego, a po przyjęciu chrześcijaństwa postanowiła żyć w stanie dziewiczym. Swoją wielką urodą zwróciła uwagę zarządzającego prowincją sycylijską, namiestnika Kwincjana. Gdy odrzuciła jego oświadczyny postanowił szukać zemsty. Okazję dało mu rozpoczęte przez cesarza Decjusza prześladowanie chrześcijan. Uwięzioną Agatę kazał odesłać do domu rozpusty, a gdy i tu wytrwała w swoim postanowieniu, zastosowano wobec niej najbrutalniejsze tortury. Szarpano obcęgami jej ciało, przypiekano ogniem, a na koniec obcięto piersi. Tradycja podaje, że oprawcy zaprzestali tortur, gdy rozpoczęło się silne trzęsienie ziemi, które zrozumiano jako karę Bożą. Agata umarła w więzieniu 5 lutego 251 roku modląc się za prześladowców. Ciało męczennicy chrześcijanie pogrzebali ze czcią za miastem. W rok po śmierci w czasie wybuchu Etny ognista lawa zagrażająca miastu zatrzymała się i przeszła obok, nie wyrządzając żadnej szkody. Zgodnie z ogólnym przekonaniem stało się to za sprawą świętej. Rychło tedy uznana została za patronkę Katanii i innych miast sycylijskich. Kult św.Agaty był tak powszechny, że po ustaniu prześladowań wybudowano w Rzymie trzy kościoły pod jej wezwaniem. Uznawana jest za orędowniczkę chroniącą przed klęską ognia, powodzi i zarazy. 5 lutego w uroczystość Świętej poświęca się chleb, wodę i sól, które podawane ludziom i zwierzętom - mają zapobiegać chorobom. Tortury cielesne jakich doznawała spowodowały, że stała się patronką pielęgniarek, które troszczą się o zdrowie ciał ludzi “torturowanych” chorobami. Ponieważ św.Agata zakończyła życie w ogniu, dlatego wieki średnie uczyniły ją patronką tych wszystkich, którzy posługują się ogniem: kowali, ludwisarzy, czy piekarzy. Znane są przysłowia świadczące o skuteczności jej wstawiennictwa: “Chleb i sól św.Agaty od ognia strzeże chaty”, “Gdzie św.Agata, tam bezpieczna chata”.
Jan Czech