Sanktuarium Narodzenia Pańskiego w Betlejem

.

W okresie adwentu i Bożego Narodzenia nasze myśli biegną często do miejsca, w którym zabłysło światu zbawienie przez Narodzenie Syna Bożego. Dokonało się to w judzkim miasteczku Betlejem. Stąd rodzi się potrzeba opisania, choćby skrótowego, tego sanktuarium.

Betlejem w języku hebrajskim oznacza dom chleba a w arabskim dom mięsa. Nazywano to miejsce także Effrata (urodzajny) i Miastem Dawidowym. Pierwsza wzmianka o roli Betlejem w dziejach Izraela związana jest z Rachelą, umiłowaną żoną Jakuba, która zmarła w drodze i została właśnie tam pochowana. Betlejem jest też miejscem, z którego pochodzi Dawid i w którym został przez Samuela namaszczony na króla. Apokryficzna Protoewangelia Jakuba precyzuje, że miejsce narodzenia Jezusa znajdowało się w grocie skalnej, jakich było wiele w okolicach Betlejem. Służyły one pasterzom i ich trzodom za schronienie. Miejsce to już pierwsi chrześcijanie, wywodzący się przede wszystkim z nawróconych Żydów, otoczyli szczególną czcią, choć na nim nie budowali żadnego sanktuarium. Po upadku drugiego powstania żydowskiego w roku 135 cesarz Hadrian II sprofanował wszystkie miejsca święte, a nad grotą betlejemską zasadził gaj ku czci Adonisa. Pogański kult w miejscu narodzin Jezusa nie trwał długo, a sytuacja zmieniła się radykalnie po edykcie tolerancyjnym Konstantyna Wielkiego. Matka cesarza, św. Helena przybyła do Ziemi Świętej w roku 325 Za jej sprawą powstały wtedy trzy bazyliki: Grobu Pańskiego w Jerozolimie, Eleona na Górze Oliwnej i nad Grotą Narodzenia w Betlejem. Ta ostania została zniszczona w czasie powstania Samarytan w roku 529, a odbudowana za panowania cesarza Justyniana (527-565). Cesarz Justynian zamierzał tu stworzyć świątynię, która przyćmi wszystkie inne, łącznie z kościołami Jerozolimy.

W roku 614 Persowie zniszczyli prawie wszystkie sanktuaria chrześcijańskie. Z tego pogromu zachowała się jedynie betlejemska bazylika, gdyż zdobywcy zauważyli na jej ścianach mozaikę przedstawiającą pokłon Mędrców. Postacie Mędrców - zgodnie z tradycją nosiły rysy perskie. Persowie zatem uznali ich za swoich i dlatego nie chcieli robić krzywdy.

Miejsce narodzenia oznaczone jest gwiazdą, wokół której napis łaciński głosi: “Tu z Maryi Dziewicy narodził się Jezus Chrystus”. Świątynia obecnie należy do ortodoksyjnych Greków podobnie jak i ołtarz nad miejscem narodzenia Jezusa w Grocie Narodzenia. Tam katolicy posiadają niewielką część, zawierającą skalny żłób i ołtarz poświęcony tajemnicy pokłonu Mędrców, na którym można odprawiać Msze święte.

Bazylika Narodzenia z zewnątrz swoją surowością przypomina średniowieczną fortecę, której fasada zamknięta jest murami trzech klasztorów: franciszkańskiego, greckiego i ormiańskiego. Około trzy kilometry na wschód od Betlejem znajduje się Pole Pasterzy na terenie osiedla Bet Sahur. Tradycja bizantyjska umieściła tu scenę zwiastowania pasterzom przez anioła dobrej nowiny o narodzenia Mesjasza (por. Łk 2,8-12).

Teren Pola Pasterzy należy do franciszkanów. W czasie badań archeologicznych na tym miejscu odkryto ruiny bizantyjskiego klasztoru, pochodzące z IV i V wieku po Chrystusie. Są one świadkiem dawnej tradycji związanej z miejscem, z którego widać położone na górze Betlejem, a zwłaszcza bazylikę Narodzenia Chrystusa. Wraz z pasterzami pójdzmy (w duchu) do Betlejem

.

Opracował ks.Paweł Tyrawski

w oparciu o wyklad ks.prof. Tomasza Jelonka -Kraków - PAT