Piąta Ewangelia
Treść
.
Piąta Ewangelia
.
„Poznaj z nami Piątą Ewangelię!” - zachęcają Franciszkanie z Komisariatu Ziemi Świętej w Polsce, organizatorzy pielgrzymek do ziemskiej Ojczyzny Jezusa i Maryi. Nie od razu zrozumiałem znaczenie tych słów. Nawet wydały mi się nie na miejscu. Dopiero odwiedzając Nazaret, Kanę Galilejską, Kafarnaum, Jerycho czy Jerozolimę odkryłem prawdziwe znaczenie tych słów.
.
Wypełniacze i spójniki
Ewangelia pełna jest nazw geograficznych. Od dzieciństwa słyszałem je w kościele i tak bardzo się z nimi oswoiłem, że nie zadałem sobie trudu, aby poznać geograficzne czy kulturowe uwarunkowania tych miejsc. Wszystko zostało zatem w sferze moich często dziecięcych wyobrażeń. Betlejem - to szopka, śnieg, albo miejsce starć Palestyńczyków z Żydami. Kalwaria - wysoka góra za miastem, Jerozolima - duże miasto, itd… Galilea, Nazaret, Samaria - świetnie znane nazwy, ale ich używanie w Ewangelii raczej skłonny byłem uznać za „wypełniacze” bez znaczenia, mające tylko zapewnić spójność opisu. A tutaj uświadomiłem sobie, że nawet przejazd autobusem z niecki Morza Martwego (400 metrów pod poziomem morza) do Jerozolimy (ok. 900 metrów nad poziomem morza) przez niezwykle surową pustynię Judzką, spowodował zupełnie głębsze zrozumienie przypowieści o Miłosiernym Samarytaninie, który schodził z Jerozolimy do Jerycha. Od razu widać, że ów nieszczęsny człowiek, który padł ofiarą zbójców nie miał najmniejszych szans na przeżycie w surowej pustyni, a mijający go kapłan i lewita wydali na niego po prostu wyrok śmierci. Gdy byłem w Jerozolimie, wielkim, kosmopolitycznym mieście, dotarło do mnie myślenie ówczesnych mieszkańców Jerozolimy o Galilejczyku. Tak naprawdę to Człowiek z prowincji (czy może być co dobrego z Nazaretu?).
.
HIC - esencja pielgrzymowania.
W dzisiejszej Ziemi Świętej nie ma dziś prawie w ogóle budowli, które pamiętają Jezusa i Apostołów. Wzniesione w miejscach szczególnie ważnych dla chrześcijan świątynie bardzo często pochodzą z XIX albo nawet XX wieku. Plątając się w wieczór pierwszego dnia wśród wąskich, stromych i krętych uliczek Nazaretu na próżno doszukiwałem się mistycznej atmosfery tych dni, w których Słowo Ciałem się Stało”. Ale do czasu. Wreszcie trafiliśmy do Bazyliki Zwiastowania (piszę „wreszcie”, bo chociaż w Nazarecie mieszkaliśmy od pierwszego dnia, zanim dotarliśmy do tego najważniejszego miejsca - wcześniej zwiedziliśmy Kanę Galilejską i Górę Karmel w Hajfie). Po bogatym dniu - chwila czasu na osobistą modlitwę. W Grocie Zwiastowania. Cisza. Niewiele osób. Ołtarz z napisem: VERBUM CARO HIC FACTUM EST. Słowo Ciałem tutaj się stało. To niesamowite być w tym miejscu, w którym Maryja powiedziała Bogu TAK!. W miejscu, w którym zakochany w człowieku Bóg przyjął ludzkie ciało. Miejscu, w którym niezwykła miłość Boga do człowieka odwzajemniona w miłości najwspanialszej z nas ludzi do Boga, wydała zbawienny dla nas Owoc. Hic. To było tutaj!. To się tutaj stało!
.
Postument ołtarza w Grocie Zwiastowania w Nazaret
.
Owo HIC towarzyszyło nam w całej pielgrzymce. Tutaj Jezus narodził się z Maryi Dziewicy; Tutaj Jezus przekazał Piotrowi prymat nad Kościołem, Tutaj Jezus rozmnożył Chleb, Tutaj Jezus nauczył uczniów modlitwy Ojcze Nasz, Tutaj Jezus wskrzesił Łazarza… Wreszcie: Tutaj Jezus oddał życie na Krzyżu. I Tutaj Jezus Zmartwychwstał! Spotykaliśmy je także w tych miejscach, w których oprócz HIC tak naprawdę nic innego nie wiązało się ze Zbawicielem świata. Na Górze Oliwnej w Jerozolimie, w miejscu, z którego Jezus wstąpił do nieba, stoi dziś meczet.
.
Słowo Ciałem TUTAJ się stało.Postument ołtarza w Grocie Zwiastowania w Nazaret
Owo HIC towarzyszyło nam w całej pielgrzymce. Tutaj Jezus narodził się z Maryi Dziewicy; Tutaj Jezus przekazał Piotrowi prymat nad Kościołem, Tutaj Jezus rozmnożył Chleb, Tutaj Jezus nauczył uczniów modlitwy Ojcze Nasz, Tutaj Jezus wskrzesił Łazarza… Wreszcie: Tutaj Jezus oddał życie na Krzyżu. I Tutaj Jezus Zmartwychwstał! Spotykaliśmy je także w tych miejscach, w których oprócz HIC tak naprawdę nic innego nie wiązało się ze Zbawicielem świata. Na Górze Oliwnej w Jerozolimie, w miejscu, z którego Jezus wstąpił do nieba, stoi dziś meczet.
Uświadamiam sobie, że rzeczywiście stąpam śladami Jezusa…
.
Kananejskie różańce
W Kanie Galilejskiej kupiliśmy różańce. Nieprzypadkowo. Tu Matka Boża podczas wesela dojrzała problem młodej pary i prosiła Syna, aby im pomógł. Pomimo dość oschłej pierwszej reakcji Jezusa („Czyż to moja lub Twoja sprawa Niewiasto?”), jak wiemy, Syn wysłuchał jednak prośby Matki. Różańce poświęcamy przy Bożym Grobie, będą najlepszym prezentem dla tych, których zostawiliśmy w kraju. Niech ich modlitwa wsparta modlitwą Matki Boga skutecznie wyprasza im u Boga potrzebne łaski.
.
Ewangelia przewodnikiem
Specyficzną formę ma zwiedzanie Ziemi Świętej. Omówienie miejsca zazwyczaj rozpoczynaliśmy odczytaniem fragmentu Ewangelii (pewnie jak się jedzie ze świeckim przewodnikiem jest trochę inaczej - zresztą nie wyobrażam sobie zwiedzania ojczyzny Jezusa w atmosferze zwykłej wycieczki). Jak zupełnie inaczej brzmią na przykład słowa o uzdrowieniu przez Jezusa teściowej Piotra od gorączki, gdy stoi się10 metrów od domu Piotra, w którym to się wydarzyło. Albo tekst o uciszeniu Morza Galilejskiego wysłuchany na pokładzie statku na środku jeziora Genezaret (mimo wszystko cieszyliśmy się, że tego dnia jezioro było nad wyraz spokojne). Wiele ciekawych miejsc na świecie odwiedziłem. Jednak ta pielgrzymka miała sens szczególny. Nigdy wyjeżdżając w podróż do nowego miejsca nie znałem tak wiele nazw miejsc i historii z nimi związanych. Do żadnej z moich dotychczasowych podróży nie wracam też myślami tak często jak do tej. Każde otwarcie Ewangelii przywołuje obrazy i wspomnienia z podróży. Pomaga na nowo, głębiej zrozumieć Ewangelię.
.
Pokolenie szczęściarzy
Wybierając się do Ziemi Świętej miałem poczucie szczęścia. Przemiany polityczno -gospodarcze ostatnich 20 lat sprawiły, że choć wyjazd na pielgrzymkę wymaga pewnego wysiłku finansowego, jednak nie jest to już bariera nie do pokonania. Dopiero na pielgrzymce uświadomiłem sobie, że przez całe 2000 lat nigdy pielgrzymowanie do Ziemi Świętej nie było tak łatwe jak dzisiaj. Bo nawet jeśli człowiek był w stanie ponieść koszty i trudy wielotygodniowej podróży z Europy do Grobu Jezusa - to w miejscach tych spotykał najczęściej wrogów chrześcijaństwa. Najlepszy czas dla chrześcijan był tutaj w ….IV-VI wieku, od czasu edyktu mediolańskiego do zajęcia tych ziem przez wyznawców Mahometa. Nigdy później (z wyjątkiem krótkiego okresu państwa krzyżowców) chrześcijanie w Ziemi Świętej nie cieszyli się pełną wolnością. Dzisiaj w Ziemi Świętej, chrześcijanie stanowią zaledwie 1% mieszkańców, do tego są solidnie skłóceni i podzieleni. Choć sytuacja jest niesamowicie napięta i skomplikowana, twierdzę, że mimo wszystko, biorąc pod uwagę nowoczesne środki lokomocji, mamy dzisiaj najlepsze warunki do tego, aby odwiedzić pusty Grób Jezusa, w skali całych 2000 lat chrześcijaństwa.
Jacek Lelek