STARY SĄCZ I LEWOCZA - transgraniczny produkt turystyki kulturowej
Treść
.
STARY SĄCZ I LEWOCZA
Nowatorski transgraniczny produkt turystyki kulturowej
KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT
7 grudnia 2011 r. w starosądeckim budynku „Sokoła” odbyła się konferencja podsumowująca projekt zatytułowany: „Stary Sącz i Lewocza - karpackie miasteczka z klimatem. Nowatorski transgraniczny produkt turystyki kulturowej”. Jego koordynatorem był Jacek Lelek pełniący obecnie funkcję burmistrza Miasta, który serdecznie powitał zebranych.
Na uroczystość licznie przybyli zaproszeni goście: Jan Babej - zastępca burmistrza Lewoczy, Anna Lazorová, Zuzana Beregházyová, Ivan Dunčko z Urzędu Miasta Lewocza i Norbert Végh - ORON (realizator słowackiego przewodnika multimedialnego). Poza Jackiem Lelkiem w konferencji wzięli udział: poseł na Sejm RP Marian Cycoń, przewodniczący Rady Miejskiej Kazimierz Gizicki, sekretarz gminy Jan Migacz, prowadząca projekt z ramienia Urzędu Miejskiego w Starym Sączu i jednocześnie kierownik Referatu Rozwoju Lokalnego i Promocji Grażyna Leśniak, burmistrz Ciężkowic Zbigniew Jurkiewicz, Kazimierz Dutka - dyrektor Zakliczańskiego Centrum Kultury, Piotr Trybalski - TravelBrain.pl - PR&Marketing - twórca kampanii reklamowej projektu, Mateusz Zaręba - FilmFruit (realizator polskiego przewodnika multimedialnego), Jolanta Wiktor - główny specjalista do spraw projektów (Wspólny Sekretariat Techniczny Centrum Projektów Europejskich) oraz grupa radnych i mieszkańców Starego Sącza.
Spotkanie prowadził Wojciech Knapik (prezes Fundacji Rozwoju Ziem Górskich po rezygnacji z funkcji przez Jacka Lelka) - pomysłodawca całego projektu, którego realizację zadań przewidziano na okres od 1.08.2009 do 31.12.2011 r.
Wojciech Knapik przedstawił bogaty program konferencji, obejmujący prezentację projektu i jego efektów, ze szczególnym uwzględnieniem strony polskiej.
Część projektu realizowaną po stronie słowackiej przedstawił Ivan Duncko - dyrektor Wydziału Rozwoju i Promocji Miasta Lewocza. Mateusz Zaręba - prezes zarządu firmy FilmFruit z Krakowa zaprezentował przewodnik turystyczny po Starym Sączu w wersji na telefon komórkowy, a Piotr Trybalski przedstawił założenia i efekty kampanii medialnej produktu turystycznego, jakim stał się omawiany projekt, będący, jak określili jego twórcy, przykładem wzorcowej współpracy przygranicznych miasteczek, którym przyświeca wspólny cel: stworzenie atrakcyjnej oferty turystycznej rejonu polsko - słowackiego przygranicza. Projekt znalazł uznanie i jego partnerzy: Gmina Stary Sącz, Miasto Lewocza (Republika Słowacka) i Fundacja Ziem Górskich przystąpiły do jego realizacji.
Waloryzacja dziedzictwa kulturowego Lewoczy i Starego Sącza, w celu rozwoju społeczno-ekonomicznego obszaru pogranicza, była głównym założeniem projektu, którego cele szczegółowe stanowiły: „Stworzenie i szerokie rozpropagowanie nowatorskiego, zintegrowanego produktu turystyki kulturowej; poprawa estetyki przestrzeni historycznej; lepsze udostępnienie atrakcji historycznych i kulturowych dla turystów i mieszkańców; efektywne wykorzystanie endogenicznych zasobów dla rozwoju turystyki kulturowej poprzez wspólną promocję, wymianę doświadczeń i wspólne planowanie; krzewienie idei partnerstwa, nowych wzorów zachowań, poczucia tożsamości, więzi i partycypacji”.
Genezę powstania projektu stanowiły dokonania historycznych miasteczek europejskich, które stanowiły inspirację dla jego autorów. Wśród nich znalazły się: Ćeski Krumlov, bawarski Rothenburg , bułgarski Nesebyr, doświadczenia włoskich San Gimigiano w Toskanii i Matera w Apulii, Ronda w Andaluzji też stanowiły inspirację dla projektu „Stary Sącz i Lewocza karpackie miasteczka z klimatem”, z tym, że jego nowatorskość polegała na połączeniu w jeden produkt turystyczny dwóch historycznych miast pogranicza, oferujący turystom „unikalne i zróżnicowane atrakcje podczas krótkiego (np. weekendowego) wypadu.
Projekt łączy w sobie działania: edukację mieszkańców, wymianę i promocję dobrych wzorców i praktyk, działania inwestycyjne poprawiające estetykę i dostępność turystyczną (oznakowanie, informacja), organizację bliźniaczych imprez kulturowych, a także śmiało sięga po nowe technologie. W ramach projektu wydany został przewodnik turystyczny po miasteczkach - w wersji książkowej i elektronicznej, na urządzenia mobilne, korzystając z nowych technologii np. mobile web, GPS oraz realizując zintegrowaną kampanię reklamową produktu turystycznego w mediach, dlatego może stać się projektem wzorcowym w skali regionów i obu naszych krajów”.
.
.
Po przedstawieniu genezy, założeń i celów projektu, szczegółowo przedstawione zostały, również w formie przekazu multimedialnego, zrealizowane działania objęte ramami projektu.
.
.
Należą do nich:
- zaprojektowanie, wykonanie i prowadzenie (przez cały czas trwania projektu) strony internetowej promującej produkt turystyczny i walory miast partnerów www.starysacz-lewocza.eu
- wykonanie tablic informacyjnych projektu, będących obowiązkowym elementem kampanii promocyjnej, po dwie sztuki w Polsce i Słowacji
- zorganizowanie I Dni Mistrza Pawła w Lewoczy w lipcu 2009 roku, w tym dziesięciodniowego pleneru dla 30 artystów i rękodzielników, dwudniowy jarmark rzemiosła i występy artystyczne
- zorganizowanie pierwszej edycji dwudniowego Starosądeckiego Jarmarku Rzemiosła w sierpniu 2009 r., w ramach którego, oprócz targu odbywały się występy i pokazy
- zorganizowanie promocji prowadzonej przez obydwu partnerów (przed sezonem letnim 2009) produktu turystycznego i walorów obu miast w mediach regionalnych i krajowych w Polsce i na Słowacji. Ukazały się reportaże, artykuły, konkursy i wkładki tematyczne.
- zorganizowanie dwóch spotkań informacyjno-szkoleniowych dla kupców i właścicieli nieruchomości, na temat konieczności estetyzacji przestrzeni publicznej, jako element kampanii edukacyjnej i etap wstępny naboru do projektu.
.
Przeprowadzono konsultacje dla kupców i właścicieli nieruchomości w sprawie indywidualnych warunków udziału w projekcie (konsultacje formalno-prawne i plastyczne), pełniąc przez 8 tygodni dyżury po 20 h w tygodniu.
Zaplanowano estetyzację przestrzeni publicznej w historycznej części Starego Sącza, wykonując trzy wzorcowe, stylowe wystroje fasad, które są wizytówką miasta i wzorem dla innych właścicieli, uzyskując tym sposobem efekt pokazowy.
Estetyzację przestrzeni publicznej w historycznej części Starego Sącza uzyskano, wykonując techniką rękodzielniczą, z wykorzystaniem tradycyjnych materiałów i surowców, dwadzieścia pięć instalacji zdobniczo - reklamowych (szyldów) stanowiących wyróżnik miasta i bardzo ważny element produktu turystycznego. Wykonano cztery tablice informacyjne w formie mapy z opisem atrakcji turystycznych Starego Sącza.
W ramach estetyzacji przestrzeni publicznej w historycznej części Lewoczy wykonano osiem wzorcowych wystrojów fasad na budynkach publicznych.
Estetyzacja przestrzeni publicznej w Lewoczy, dopełniło oznakowanie zabytkowej części miasta wykonaniem pięćdziesięciu stylowych tabliczek naściennych i ośmiu stylowych kierunkowskazów do największych atrakcji i ważnych obiektów oraz wykonaniem mapy z opisem atrakcji turystycznych Lewoczy.
Przygotowano promocję produktu turystycznego i walorów obu miast w mediach regionalnych i krajowych w Polsce i na Słowacji (reportaże, artykuły, wkładki tematyczne). Była to druga edycja kampanii przed sezonem letnim 2010.
W lipcu 2010 r. zorganizowano II edycję Dni Mistrza Pawła w Lewoczy, a w sierpniu 2010 roku II Starosądecki Jarmark Rzemiosł - obydwie imprezy w identycznych zakresach jak w 2009 r.
Opracowano i wydano przewodnik turystyczny „Stary Sącz i Lewocza. Karpackie miasteczka z klimatem”, w języku słowackim i polskim, ze skrótem w języku angielskim (2000 szt.)
Wykonano interaktywny przewodnik turystyczny po Starym Sączu i Lewoczy w technologii mobile web (dla użytkowników GSM), z wykorzystaniem nawigacji GPS (w języku polskim, słowackim i angielskim), jako zadanie bliźniacze w Polsce i Słowacji.
W ramach kampanii medialnej zorganizowany został konkurs dla właścicieli obiektów turystycznych, w którym główną nagrodą była kampania reklamowa najlepszego obiektu turystycznego o wartości ok. 2200 euro i „Klimatyczny konkurs” dla turystów, których zadaniem było wybranie miejsca, które w promowanych miastach ma najlepszy klimat. Wybór należało uzasadnić na specjalnym kuponie zgłoszeniowym. Wśród uczestników rozlosowano tygodniowe wakacje dla dwóch osób, bilety do AquaCity w Popradzie i Ipad
Kampania medialna to także przygotowanie centrum prasowego, z którego dziennikarze mogli czerpać informacje na temat miast uczestniczących w projekcie, w tym gotowe artykuły dziennikarskie, wolne od praw autorskich, do bezpłatnej publikacji oraz zestawy zdjęć do ilustracji artykułu.
Przygotowano trzyczęściowy reportaż filmowy pt. „Weekend w Starym Sączu i Lewoczy”, który mieliśmy okazję obejrzeć podczas konferencji. Duże znaczenie promocyjne miała reklama i artykuły prasowe w największych dziennikach krajowych i regionalnych, gazetach lifestyle, gazetach turystyczno-podróżniczych, portalach internetowych, a miasteczka z klimatem znalazły swe miejsce w wiodących serwisach turystycznych, społecznościowych i rekomendacyjnych. W efekcie działań kampanii medialnej udało się uzyskać 105 publikacji prasowych o szacunkowej wartości 470 000 zł. przy kwocie 114 000 zł, w jakiej udało się zamknąć całość działań medialnych.
Podjęte działania mają na celu ochronę i lepsze wykorzystanie dziedzictwa kulturowego, poprzez stworzenie i rozwój nowych produktów i usług turystycznych, w oparciu o istniejące unikalne zasoby miast partnerskich które, jak Stary Sącz aspirują do wpisania w niedalekiej przyszłości na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
Miasta partnerskie Stary Sącz i Lewoczę już od 1995 roku łączy porozumienie o współpracy. Zostało ono potwierdzone w 2003 roku podpisaniem przez burmistrzów obydwu miast deklaracji, która zintensyfikowała wspólne działania, szczególnie w dziedzinie turystyczno-kulturalnej.
Każdy, kto chociaż raz był w słowackiej Lewoczy, wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO, na pewno na zawsze pozostanie pod wrażeniem historii tego miasta, sięgającej również czasów średniowiecza, zabytków architektury i sztuki, i podobieństw łączących Gród Kingi - średniowieczną Perłę Beskidów i urocze miasto, nad którym góruje Marianska Hora, będące Perłą słowackiego Spiszu. Wydarzeniami największymi dla ich współczesnej historii, były pielgrzymki papieża Jana Pawła II.
Najcenniejszymi obiektami zabytkowymi Lewoczy są: kościół św.Jakuba z najwyższym na świecie ponad 18 metrowym gotyckim ołtarzem, kościół ewangelicki, dawny ratusz z XV-XVII wieku, pręgierz na rynku, stary i nowy kościół minorytów z klasztorem, rynek z sześćdziesięcioma cennymi kamienicami mieszczańskimi (m.in. dom Turzonów, dom Mistrza Pawła), znakomicie zachowane mury obronne z sześcioma basztami i trzema bramami oraz sanktuarium na Mariańskiej Górze, które w swych murach gościło Jana Pawła II, tak jak i starosądecki klasztor Klarysek. Obydwa te miejsca stanowią coraz bardziej znane w świecie ośrodki pielgrzymkowe, co również łączy obydwa miasta.
Historyczne, zabytkowe miasta, muszą dbać i zabiegać tak o zachowanie i rewitalizację materialnego dziedzictwa, jak i o dalszy rozwój gospodarczy i społeczno- kulturalny. Wszystkie te aspekty wiąże szeroko rozumiana turystyka, będąca motorem przemian, inwestycji, działań w dziedzinie kultury i współpracy na różnych płaszczyznach, także, jeśli chodzi o wymianę doświadczeń i zachęcenie do większej aktywności mieszkańców i turystów.
Z pomocą w realizacji tych założeń przychodzi Fundacja Rozwoju Ziem Górskich, współpracując z Gminą Stary Sącz, przede wszystkim w zakresie budowania partnerstwa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich - Lokalnej Grupy Działania Brama Beskidu. Fundacja jest także realizatorem kilku projektów edukacyjno-integracyjnych, finansowanych ze środków budżetu państwa oraz Europejskiego Funduszu Społecznego, skierowanych do mieszkańców Gminy Stary Sącz i realizowanych we współpracy z jednostkami organizacyjnymi Gminy.
Projekt, którego podsumowanie stanowiła tytułowa konferencja, był współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Słowacka 2007-2013. Całkowita planowana wartość projektu (nie jest jeszcze podsumowany) wyniosła 544 000 euro, a dofinansowanie z UE 462 000 euro.
Wymierne efekty działań, powstałych w wyniku realizacji projektu „miasteczek z klimatem”, są widoczne i zauważane także poza ich granicami. Mówi się o nich z uznaniem i stawia za wzór, także na konferencjach poświęconych problemom, jakie mają zabytkowe, wymagające rewitalizacji ośrodki. To dowód na to, jak wiele dobrego może zdziałać zespół osób mających pomysł, entuzjazm i potencjał do działania na rzecz wspólnego dobra.
Gratulując dotychczasowych dokonań, czekamy na kolejne przedsięwzięcia.
Jolanta Czech