Żyrowicka ikona Bogarodzicy
Treść
.
Żyrowicka Ikona Bogarodzicy
Żyrowicka ikona Matki Bożej należy do największych świętości Cerkwi prawosławnej na Białorusi. Jej objawienie miało miejsce prawdopodobnie w 1470 r. (brak zgodności co do tej daty) w okolicach miejscowości Żyrowice, nie opodal Słonima na południowej Grodzieńszczyźnie. W lesie, należącym do marszałka litewskiego Aleksandra Sołtana, wśród gałęzi gruszy pasterze ujrzeli niezwykle jasne światło. Pochodziło ono od niewielkiej ikonki Matki Bożej, wyrzeźbionej w kamieniu. Zdjęli ją z drzewa i odnieśli Sołtanowi, który zamknął ją w szkatułce. Gdy następnego dnia chciał pokazać ją przybyłym gościom w szkatułce nie znalazł ikonki.
Upłynęło niewiele czasu, gdy ci sami pasterze ponownie znaleźli tę samą ikonkę na tej samej gruszy. I tym razem odnieśli ją Sołtanowi, który potraktował ją z należnym szacunkiem, a na miejscu odnalezienia postanowił zbudować kaplicę Bogarodzicy. Około 1520 r. kaplica spłonęła. Przypuszczano, że ogień strawił również ikonę, lecz pewnego razu dzieci ujrzały stojącą na kamieniu „pannę niezwykłej urody" trzymającą w dłoniach zaginioną ikonę. Na tym miejscu zbudowano murowaną świątynię Zaśnięcia Matki Bożej, która stała się centralną świątynią powstałego w 1549 r. monasteru żyrowickiego. Ikona stała się źródłem niezliczonych cudów uzdrowienia.
.
.
.
W latach 1613-1839 monaster żyrowicki wraz z ikoną znajdował się w rękach unitów. Sprowadzeni tam bazylianie koronowali słynącą łaskami ikonę, a monaster stał się celem pielgrzymek nie tylko prawosławnych, ale też ludności unickiej i rzymskokatolickiej, w tym polskich królów. Po pobycie w Moskwie w okresie I wojny światowej ikona ponownie znalazła się w monasterze w Żyrowicach. Jak poprzednio jest celem pielgrzymek wiernych z Białorusi i całego świata. Od momentu cudownego pojawienia się na gałęziach gruszy cudowna ikona praktycznie nigdy nie opuszczała ścian monasteru. Ikona przechowywana jest jako największa świętość w specjalnej ramie w lewej części ikonostasu soboru Zaśnięcia NMP. Ikona ta jest najmniejszą ze wszystkich czczonych ikon Przenajświętszej Bogurodzicy. Jej rozmiar to zaledwie 5,6/4,4 cm. Ikona przedstawiona jest na owalnym kamieniu z wizerunkiem Przenajświętszej Marii Panny i Dzieciątkiem na rękach w formie płaskorzeźby. Takie wizerunki odnoszą się w ikonografii do typu ikon Bogurodzicy - „Miłująca". I chociaż wizerunek jest schematyczny to od pierwszego spojrzenia na ikonę zostaje w nas wrażenie niesamowitej subtelności i głębi. Jak twierdzi wielu badaczy, żyrowicka ikona nie ma analogów. Istnieją tylko 3 podobne obrazy datowane na XV - początek XVI w. W ikonie wszystko jest niezwykłe i tajemnicze. Legenda głosi, iż początkowo ikona emanowała przepięknym światłem i delikatnym aromatem. Dopiero później pociemniała. Widoczne pęknięcia przypominają o pożarze, który miał miejsce w monasterze. Od samego początku pojawienia się ikony związane są z nią cudowne uzdrowienia, owe świadectwa zapisane są w kronikach monasteru.
Opracował ks.Paweł Tyrawski
na podstawie „Bratczak” Jarosława Charkiewicza