Szanowni Czytelnicy >Z Grodu Kingi<

.

Zbliżająca się dziesiąta rocznica historycznej wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II w Starym Sączu i kanonizacji bł.Kingi wymaga on nas wszystkich gruntownego przygotowania przede wszystkim duchowego, ale rocznica tak doniosłego wydarzenia powinna pozostawić również trwały ślad materialny. Nawiązując do informacji zamieszczonej na stronie głównej portalu Diecezji Tarnowskiej, a także mając na uwadze potrzebę komplementarności działań wspólnoty samorządowej i wspólnoty parafialnej poczuwam się do obowiązku szczegółowego poinformowania Państwa o dotychczasowych dokonaniach i zamierzeniach na najbliższe miesiące dotyczących realizowanego od trzech lat programu rewaloryzacji zabytkowej zabudowy miasta, w tym także zespołu klasztornego klasztoru Klarysek, zabytków architektury i sztuki sakralnej, a także zabytkowej zabudowy pierzei rynkowych, przestrzeni publicznych i obiektów infrastruktury społecznej.

Program został podzielony na etapy, a jego pierwszym etapem była wykonana w latach 2006-2007 przebudowa średniowiecznego Rynku i przyległych ulic, oraz restauracja parku miejskiego. Całkowity koszt obu projektów przekroczył 10 milionów złotych, przy czym wartość pozyskanych dotacji z funduszy Unii Europejskiej na rynek i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na park wyniosła 6.284 tysiące złotych. Udział administratorów infrastruktury technicznej (wodociąg, kanalizacja, gaz, telefonia i energetyka) wyniósł 900 tysięcy złotych, a udział własny Miasta i Gminy 3.316 tysięcy złotych.

W minionym roku udało się przeforsować w Sejmie i Senacie poprawkę do budżetu Państwa zwiększającą pulę środków Wojewódzkiego Małopolskiego Konserwatora Zabytków w Krakowie z przeznaczeniem na restaurację starosądeckich zabytków. Dzięki tym środkom, a także pomocy z budżetu miasta i gminy zrealizowany został drugi etap programu w ramach którego wykonanych zostało szereg prac remontowych i konserwatorskich w obiektach zespołu klasztornego Klasztoru Sióstr Klarysek, w tym:

Natomiast w kościele św.Elżbiety wykonany został remont chóru, a w kościele cmentarnym św. Rocha konserwacja techniczna i estetyczna detalu kamiennego elewacji oraz badania sondażowe i odkrywkowe ścian i sklepienia. W pierzejach rynkowych odrestaurowano 11 kamienic.

Ogółem w drugim etapie wykonano prace konserwatorskie za kwotę ponad 4 miliony złotych. Uzyskane dofinansowanie od Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Zarządu Województwa Małopolskiego wyniosło 2.730 tysięcy złotych, a pomoc z budżetu Miasta i Gminy 380 tysięcy złotych.

Aktualnie realizowany jest trzeci etap programu, w ramach którego rozpoczęte zostały prace związane z adaptacją budynku “Sokoła” na Starosądeckie Centrum Kultury i Sztuki - koszt tej inwestycji jest porównywalny do kosztu przebudowy Rynku. Zakres robót do wykonania w 2008 roku będzie kosztował 2.300 tysięcy złotych, w tym pozyskana z budżetu Województwa Małopolskiego dotacja wynosi 1 milion złotych.

Nieustanne zabiegi czynione dla pozyskania finansowania zewnętrznego prac konserwacyjnych przynoszą efekty również w roku bieżącym. Wojewódzki Małopolski Konserwator Zabytków zabezpieczył środki finansowe na:

Ponadto Zarząd Województwa Małopolskiego przyznał dotację na montaż instalacji przeciwpożarowych i wydzielenie stref pożarowych w kościele i klasztorze SS Klarysek oraz na konserwację chóru muzycznego w kościele pw. św.Trójcy - łącznie 190 tysięcy złotych.

Kolejny czwarty etap obejmie restaurację zabytków ruchomych, muru i otoczenia kościoła św. Rocha, a także restaurację źródełka św. Kingi wraz z nową aranżacją otoczenia i dostępem dla turystów. Projekt ten zamierzamy realizować przy wsparciu funduszy UE w ramach dużego regionalnego projektu “Szlak solny św. Kingi” obejmującego kilka miejscowości związanych z życiem i działalnością św. Kingi. Projekt pilotowany jest przez miasto Bochnię.

Ostatnim piątym etapem programu rewaloryzacji Starego Sącza będzie realizacja dwóch projektów wynikających z opracowywanego aktualnie “Programu rewitalizacji Starego Sącza”. Zamierzamy przy udziale środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego dokonać przebudowy i rozbudowy Przedszkola przy ul. Staszica, a także odrestaurować niektóre ulice i skwery.

Równocześnie dla ochrony bezcennego dziedzictwa kulturowego, na którym Stary Sącz opiera swój rozwój, podjęliśmy uwieńczone sukcesem starania o budowę obwodnicy miasta. Realizowany za kwotę 60 mln złotych nowy układ komunikacyjny zostanie oddany do użytku latem br.

Ubolewam nad tym, że nie jest możliwe szersze wsparcie prac konserwatorskich w obiektach zabytkowych środkami z budżetu miasta i gminy.

Niestety w 42 milionowym budżecie, w którym zaledwie 10,6 mln złotych stanowią dochody własne prawie 90% środków przeznaczane jest na wydatki stałe, których praktycznie nie da się ograniczyć. Są to przede wszystkim wydatki na oświatę i opiekę społeczną. Pozostałe 10% to środki (głównie z pożyczek i kredytów), które stanowią wkład własny do współfinansowania projektów, na które pozyskiwane są środki pozabudżetowe, w tym z Unii Europejskiej. Projekty te mają rozwiązać najbardziej nabrzmiałe problemy mieszkańców jak chociażby stabilizację osuwisk zagrażających budynkom mieszkalnym i drogom, zapewnienie dostępności osiedli na wsiach poprzez poprawę stanu dróg, czy wreszcie zahamowanie dalszej degradacji wód powierzchniowych i podziemnych przez budowę kanalizacji. Są to projekty duże i kosztowne. Na stabilizację osuwisk i odbudowę dróg po zniszczeniach powodziowych uzyskaliśmy w bieżącym roku zapewnienie dofinansowania w wysokości 4,2 miliona złotych. Są to środki w części z budżetu Państwa w części zaś pochodzą z kredytów udzielonych Polsce przez Europejski Bank Inwestycyjny.

Niebawem powinna ukazać się decyzja Komisji Europejskiej zatwierdzająca współfinansowanie projektu “Modernizacja i rozbudowa systemu gospodarki ściekowej miasta Nowego Sącza wraz z przyległymi terenami gmin sąsiednich” - sąsiednich w ramach którego będzie budowana kanalizacja dla południowej części miasta i wsi Barcice Dolne i Barcice Górne. Koszt całkowity projektu wynosi 250 mln złotych w tym części realizowanej na terenie miasta i gminy Stary Sącz prawie 47 mln złotych. Obecna dekada nie znajduje punktu odniesienia w historii Starego Sącza. Poziom zainwestowania w publiczną infrastrukturę techniczną i społeczną służącą poprawie warunków życia mieszkańców i rozwojowi gospodarczemu na koniec dekady sięgnie kwoty 180 milionów złotych.

Z przykrością stwierdzam, że ogromny wysiłek wielu osób skierowany na przygotowanie projektów, zdobycie środków, ich realizację i późniejsze rozliczenie nie jest w naszej społeczności doceniany. Tymczasem procedury pozyskiwania i rozliczania środków zewnętrznych są bardzo skomplikowane, pracochłonne i kosztowne. Przykład wielu gmin pokazuje, że nie wszyscy są w stanie im podołać.

Nierzadko też spotykamy się z niezrozumiałym egoizmem i chęcią wymuszenia nienależnych korzyści w zamian za wyrażenie zgody na wejście w teren i wykonanie inwestycji służącej nam wszystkim, w tym przede wszystkim właścicielom nieruchomości, na których są wykonywane.

Dużym problemem jest również brak poszanowania dobra wspólnego przejawiający się bezmyślnym niszczeniem dekoracji miasta, znaków drogowych, zajeżdżaniem samochodami nie przystosowanych do takiego obciążenia ciągów pieszych, a także zupełnie irracjonalnym zaśmiecaniem terenów służących wypoczynkowi i rekreacji. Dlatego też zwracam się do Państwa o pomoc w tworzeniu atmosfery szacunku dla ludzkiego wysiłku, czynionego dla dobra wspólnego i braku tolerancji dla aktów bezmyślności, i wandalizmu. Nade wszystko proszę jednak o przyjęcie słów wdzięczności za trud i zaangażowanie w realizację programu rewaloryzacji zabytków architektury naszego miasta, a także dotychczasową, niezwykle cenną współpracę w tym zakresie. Dziękuję wszystkim, którzy podjęli to niełatwe wyzwanie z potrzeby działania dla dobra naszej Wspólnoty, dla zachowania naszego dziedzictwa, naszej tożsamości.

Stary Sącz, dnia 8 kwietnia 2008 r.

Marian Cycoń             

Burmistrz Miasta i Gminy